صبح روز شنبه ۲۲ مردادماه ۱۴۰۱ مراسم نکوداشت زنده یاد دکتر علی‌محمد برادران رفیعی استاد پیشکسوت و رئیس سابق دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد با حضور دکتر ضابط سرپرست دانشگاه، علی کریمی قدوسی قائم مقام سابق تولیت آستان قدس رضوی، دکتر علیرضا برادران رفیعی چشم‌پزشک و استاد دانشگاه فلوریدا، دکتر محمدتقی منشی طوسی استاد پیشکسوت دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، دکتر محمدجعفر یاحقی و دکتر رامپور صدر نبوی اساتید پیشکسوت دانشکده ادبیات و علوم انسانی و جمعی از استادان و پیشکسوتان دانشگاه در محل باشگاه مفاخر و پیشکسوتان دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
در آغاز مراسم دکتر یاحقی از خاطرات و خلق و خوی نیک دکتر برادران رفیعی سخن گفت و اظهار داشت: کلاس‌ها در اوایل انقلاب بسیار شلوغ بود و فضای خاص و ویژه‌ای داشت و ایشان با حوصله و مدارایی که داشت کلاس‌ها را به گونه‌ای تحسین‌برانگیز اداره می‌کرد و به عقاید دیگران حتی اگر با آن ها مخالف بود، احترام می‌گذاشت.
دکتر یاحقی ادامه داد من دو سفر با ایشان داشتم، یکی به جبهه و دیگری به آسیای مرکزی، در هر دو سفر دیدم که ایشان چنان تسلیم وضع موجود می‌شد و شرایط را می‌پذیرفت که آرامشی وصف‌ناپذیر به هم‌سفران خود منتقل می‌کرد.
استاد پیشکسوت دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه گفت دکتر برادران با خضوع و خشوع بسیار در آستان قدس کارهایی مانند کارهای فرهنگی و چاپ و انتشار کتب مختلف انجام داد که هیچ‌کس نتوانست نظیر آن ها را انجام دهد، به طوری که می‌توان گفت اگر روی جلد تمام کتب منتشرشده در آستان قدس نام دکتر برادران بیاید اغراق نشده است. وی افزود دکتر برادران کسی بود که به قول بیهقی در کتاب تاریخ بیهقی مشاوری "پوشیده" بود بدین معنی که با این که همه کارها با حمایت وی انجام می‌شد هیچ‌کس باخبر نمی‌شد که ایشان نقش اصلی را داشته‌اند. ایشان در برابر مشکلات بسیار صبور بود و به هر نحوی مشکل را حل می‌کرد، حتی باید گفت مشکلات را دور می‌زد. دکتر برادران به معنای واقعی خدوم بود، خدوم در معنای دقیق آن، خدمت با تمام وجود. ایشان مصداق واقعی "اَلدَّالُّ عَلَى اَلْخَیْرِ کَفَاعِلِهِ" بود چرا که در تمام کارهای فرهنگی نقش اصلی را داشت.
دکتر یاحقی با جمله‌ای از ابوالفضل بیهقی (دکتر برادران "مردی بود آهسته، ادیب و فاضل و معاملت‌دان و چندین خصال نیکو") در وصف دکتر برادران سخن خود را به پایان رساند.
در بخش بعدی مراسم، دکتر رامپور صدر نبوی سخنانی ایراد کرد و گفت: من در سال ۴۸ وارد دانشکده ادبیات شدم و اندکی پس از آن با دکتر برادران آشنا شدم. همان‌طور که گفتند آرامش عمیقی در وجود ایشان دیده می شد. سرچشمه این آرامش از آن بود که به جایی دیگر وصل بود، به صاحب این هستی وصل بود. از بند تنگ‌نظری‌های این دنیا آزاد بود و به جهانی برتر می‌اندیشید و آرام بود اما در درونش اقیانوسی بود وسیع و پرگهر. اگر قرار بود از چیزی دفاع کند با تمام ادب اما قاطع و پرجرات دفاع می‌کرد.
دکتر صدر نبوی اظهار داشت ایشان از افرادی که برایشان کاری کرده بود یا از آنان دفاعی کرده بود، گریزان بود، نمی‌خواست بابت کاری که کرده است از او تعریف و تمجید شود. از تعریف متنفر بود و مشمئز می‌شد، کارها را برای خوبی و برای دل خودش انجام می‌داد نه برای تعریف دیگران از خودش. دکتر برادران به دنبال حقیقت بود و برایش آشنا و غریبه نداشت. وی افزود انسان در عالم، با ظرفیت و ذات خودش با رویدادها مواجه می‌شود و بر اساس ذات فطری خودش چیزها را معنا می‌کند، دکتر برادران با ذات خودش و با وجدان کاری بالا آن‌طور که شایسته مقام عظیم انسانیت بود با دیگران برخورد داشت و بر مبنای همین تفکر در حق دیگران ایثار می‌کرد.
دکتر صدر نبوی به عنوان جمله پایانی گفت: دکتر برادران انسانی بزرگ و باعظمت بود در گوشه دانشکده‌ای کوچک در مشهد.
علی کریمی قدوسی قائم مقام سابق آستان قدس رضوی گفت: نور رضوی و در سایه‌ی خورشید قرار گرفتن دکتر برادران باعث شد که او به شخصیت خود پی ببرد. دکتر برادران مرکز ثقل مثلثی بود که یک ضلعش معلمی و علم، ضلعی دیگر کتاب و فرهنگ و ضلعی مدیریت و اجتماع بود.
کریمی قدوسی اظهار داشت اگر درباره او بگوییم نگاهی به ثروت پدر نداشت، سخن گزافی نگفته‌ایم، اگر بگوییم تمام دریافتی‌اش از آستان قدس به کار خیر داد، گوشه‌ای از کارهای خیرش را بیشتر نگفته‌ایم، اگر بگوییم تحقیق و پژوهش را با بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی به منصه ظهور رساند، اغراق نکرده‌ایم و اینها همه گوشه‌ای از کارهای ایشان است. گاهی افرادی را با کلام و ترکیبات توصیف می‌کنیم اما دکتر برادران را با نام خودش باید توصیف کرد از این رو باید گفت دکتر برداران، دکتر برادران بود.
کریمی در ادامه گفت پی‌گیری مصرانه وی در تخصیص بودجه برای کارهای فرهنگی و خرید کتاب زبانزد همگان است. دکتر برادران به‌حق بنیان‌گذار کارهای فرهنگی آستان قدس رضوی بوده است.
کریمی قدوسی در پایان گفت: دکتر برداران عاشق این بود که کتاب و قلم را در زندگی خود همیشه داشته باشد به‌طوری که پس از پایان کار در آستان قدس رضوی، کتابخانه قلم را پایگاه اصلی خود در زندگی قرار داد.
دکتر علیرضا برادران رفیعی فرزند آن استاد فرهیخته در وصف پدر گفت: مردن عاشق نمی‌میراندش، در چراغی تازه می‌گیراندش. وی تأکید کرد پدرم مردی بود غرق خدا. از دیگر ویژگی‌های بارزی که دکتر بردران از پدر بازگو کرد این بود که ایشان به نفس خود بسیار مسلط و با پول بیگانه بود.
دکتر برادران در ادامه از خیّر بودن پدر و بی‌ادعایی و فروتنی او یاد کرد و گفت: روزی کسی از دانشگاه آمده بود سراغ پدرم و گفته بود شما که مسئول هستید برای من کاری بکنید که صاحب خانه بشوم، دکتر برادران به او گفته بود من مسئولم اما فقط از مال خودم می‌توانم به شما کمک کنم، زمینی دارم که به شما تقدیم می‌کنم تا آن را برای خودتان بسازید، به سرعت این کار را عملی کرد و قطعه زمینی را که داشت به آن فرد واگذار کرد، اما ما بسیاری از این کارها را بعدها فهمیدیم.
دکتر برادران در پایان گفت: در زندگی، انسانی مخلص‌تر از پدرم ندیدم و باید بگویم مصداق واقعی "عاش سعیداً و مات سعیداً" بودند.
در ادامه مراسم دکتر محمدتقی منشی طوسی ضمن اشاره به اینکه بسیاری از افراد ابعاد زندگیشان در ۳۵ سال اخیر زندگیشان با دکتر برادران، معمار بزرگ فرهنگی گره خورده است از چگونگی گردآوری یادداشت‌ها و چاپ ویژه‌نامه‌‌ای سخن گفت که در آن به خصال نیکو و منش نیک دکتر برادران از زبان دوستداران آن استاد فرزانه پرداخته شده است.
در پایان این مراسم، ویژه‌نامه دکتر علی‌محمد برادران رفیعی که به همت مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر محمدتقی منشی طوسی، محمدرضا مروارید و با همکاری بنیاد نخبگان خراسان رضوی منتشر شده بود با حضور دکتر احد ضابط سرپرست دانشگاه فردوسی مشهد، دو تن از فرزندان استاد و جمعی از دوستداران آن استاد زنده‌یاد رونمایی شد.
خبرنگار: نرگس نسل شاملو
