همایش بازشناسی نقش شاهنامه فردوسی در هویت ملی، به‌مناسبت روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی در روزهای یکشنبه و دوشنبه ۲۴ و ۲۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ با حضور استادان، شاهنامه‌شناسان، هنرمندان، دانشجویان و مسئولان فرهنگی ملی و استانی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
در ابتدای مراسم دکتر سیدموسوی مدیر دفتر ریاست و روابط عمومی دانشگاه ضمن تبریک روز بزرگداشت فردوسی از هماهنگ کنندگان این جلسه تقدیر و تشکر به عمل آورد.
در ادامه دکتر محمد حسین‌زاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی به نقش برجسته و مهم حکیم ابوالقاسم فردوسی اشاره کرد. وی افزود: فردوسی تنها حماسه‌سرایی نکرده بلکه اثر او سرشار از حکمت و اندرز است و در دل و جان تمام فارسی زبانان جای دارد.
دکتر حسین‌زاده در رابطه با نقش فردوسی در هویت ملی چنین گفت: فردوسی برای هویت ملی معجزه کرده است، اگر او نبود بسیاری از کلمات و واژگان امروز را نداشتیم و حتی روحیه دلاوری سربازان را نیز نداشتیم. شاهنامه همین‌طور سنت‌ها و آداب و رسوم را زنده نگه داشته است.
دکتر فرزاد قائمی عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد و دبیر علمی همایش به توضیح نقش کلیدی شاهنامه در هویت ایرانی پرداخت و گفت: شاهنامه شناسنامه ملی است و اگر شاهنامه نبود زبان فارسی و حتی ایران نیز نبود. وی در رابطه با اهمیت برگزاری همایش ادامه داد: امسال بزرگداشت فردوسی را متفاوت با سال‌های گذشته برگزار کردیم و این همایش با سخنرانی اساتید برجسته در این حوزه را تدارک دیدیم تا نقش شاهنامه در هویت ملی را به صورت تخصصی بررسی کنیم.
دبیر علمی همایش گفت: 110 مقاله علمی‌پژوهشی با محوریت مطالعات میان‌رشته‌ای درباره حماسه ملی ایران با رویکردهایی از منظر ادبیات، علوم سیاسی و اجتماعی، هنر و... به دبیرخانه همایش رسیده است و مجموعه سه‌جلدی مقالات همایش در تابستان امسال رونمایی می‌شود.
در ادامه این همایش دکتر علی انیسی معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث و گردشگری گفت: فردوسی تجلی‌گر ملیت ایرانی، زبان فارسی و شاهنامه است. وی از منظر وظایف دستگاه میراث فرهنگی به موضوع فردوسی چنین گفت: در دو دهه اخیر عنوان میراث فرهنگی ناملموس شکل گرفته است زیرا هنگامی که از میراث فرهنگی صحبت می‌شد تنها آثار و بناهای تاریخی در ذهن شکل می‌گرفت اما میراث فرهنگی تنها این موارد نیست و شاهنامه فردوسی ذیل سنت‌های شفاهی در میراث فرهنگی ناملموس قرار می‌گیرد.
وی اشاره کرد: هدف ما حفظ و ترویج این میراث است تا از این طریق بتوان شکاف نسلی ایجاد شده را برطرف کرد که این امر نیازمند پژوهش و آموزش است.
در ادامه مرادجان بوریابوف رئیس موسسه فرهنگی اکو بزرگداشت فردوسی را شادباش گفت و افزود: سخن گفتن در مورد شاهکار فردوسی کار ساده‌ای نیست. فردوسی در پرآشوب‌ترین زمانه اثر خود را نگاشته است تا تاریخ ایران فراموش نشود و در این اثر ارزشمند به دانش، میهن دوستی، کشورداری و زندگی نیز در قالب حماسه پرداخته است.
رئیس موسسه فرهنگی اکو اضافه کرد: شاهنامه فردوسی معتقد است نجات جهان بر پایه خرد است و خرد انسان را به سعادت و کشور را به موفقیت خواهد رساند و آز و حرص انسان را به نابودی خواهد کشاند و همواره آز و خرد با هم در تقابل و جنگ هستند.
سپس دکتر محمد شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور طی سخنانی گفت: در شاهنامه حماسه قهرمانی و پهلوانی با حماسه عرفانی در هم آمیخته شده است و یکدیگر را کمال می‌بخشند. وی به تاثیر فردوسی بر شاعران پس از خود نیز اشاره کرد و افزود: فردوسی با اشعار خود ذوقی در شاعران بعد از خود برانگیخت و تاثیرات زیادی بر آن‌ها گذاشت.
همچنین در زمینه نقش شاهنامه در هویت ملی نشست‌های تخصی نیز در این دو روز برگزار شد.
گفتنی است در این همایش، قطب‌الدین صادقی و محمدحسین لطیفی دو تن از هنرمندان مطرح کشورمان در عرصه سیما و سینما حضور داشتند و آوای موسیقی مقامی خراسان با دوتارنوازی مبین درپور هنرمند نوجوان نیز در سالن همایش طنین‌انداز شد.
خبر: فائزه قنبری