در هفته «گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی؛ زبان فارسی میراث مشترک معنوی» اجلاس زبان فارسی به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در دو شهر تاریخی – ادبی مشهد و نیشابور در سه روز برگزار شد.
برگزاری این اجلاس در دانشگاه فردوسی مشهد با همکاری مدیریت همکاری‌های علمی بین‌المللی و گروه زبان و ادبیات فارسی در روز دوشنبه 16 مهرماه 1403 و با حضور استادان و پژوهشگران خارجی از کشورهای فیلیپین، عراق، پاکستان، افغانستان، قزاقستان، ارمنستان، تایلند و استادان داخلی با محوریت زبان فارسی انجام شد.
در ابتدای این اجلاس دکتر حمیدرضا دانش‌ناری، مدیر همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه، ضمن خوش‌آمدگویی به مهمانان خاطرنشان کرد: آنچه موجب برگزاری این نشست شده است زبان فارسی است که میراث معنوی پیشینیان و نماد کهن پارسی است.
وی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد را یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های دانشگاه دانست که جایگاه والایی دارد و همچنین نامگذاری دانشگاه فردوسی خود بیان کننده این جایگاه است.
دکتر دانش‌ناری، نمودهای زبان فارسی را از جمله، عشق و عرفان، خنده و گل، شادی و وصال دانست که در شعر شاعران برجسته ایرانی از گذشته تا کنون می‌توان یافت.
سپس دکترمحمدجعفر یاحقی، استاد پیشکسوت گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: رشته زبان و ادبیات فارسی اولین رشته است که در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1334 تأسیس شده است.
وی ابراز امیدواری کرد که سال آینده با همکاری مسئولین دانشکده، هفتادمین سالگرد گروه زبان و ادبیات فارسی را برگزار نمایند.
دکتر یاحقی با اشاره به تهدیدهای زبان فارسی در سال‌های اخیر بر لزوم حفظ یکپارچگی تأکید کرد. وی افزود: مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد یکی از مراکز مهم در کشور است و هر ساله فارسی آموزانی از کشورهای مختلف در آن فارسی را یاد می‌گیرند و در دهه پنجاه، محققان برجسته‌ای چون دیک دیویس در این مرکز فارسی را یاد گرفته‌اند.
در ادامه این نشست دکتر سیدمهدی زرقانی، عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه، زبان فارسی را جمهوری جهانی زبان فارسی دانست و افزود: چهره‌هایی همچون فردوسی، حافظ، سعدی و سنایی فرصتی به ما می‌دهند که می‌توانیم از طریق زبان و ادبیات فارسی، ارتباطات انسانی بین دولت‌ها و ملت‌ها را گسترش دهیم. از این رو، باید گفت که زبان فارسی، واقعا میراث معنوی مشترک بشر است و نه مربوط به یک جغرافیای خاص.
وی آموزش زبان فارسی را مقدمه‌ای برای آشنا شدن با ادبیات فارسی دانست که می‌تواند زبان ما را بین‌المللی کند و می‌تواند افق‌های تازه‌ای را باز کند. همچنین وی با اشاره به دوران کرونا افزود: استفاده از فضای مجازی می‌تواند زمینه ارتباطات خوبی را فراهم کند.
در این نشست پیشنهادهایی مبنی بر همکاری بین دو کشور در حوزه آموزش زبان فارسی و زبان کشور میزبان بیان شد و زبان دوم هم در دانشگاه‌های ایران به صورت متقابل، آموزش داده شود.
نکته دیگر آن بود که اساتید ایرانی که به خارج از کشور اعزام می‌شوند، به صورت علمی این آموزش را انجام دهند و صرفا یک مترجم نباشند. موضوع مهمی که در این نشست توسط اساتید خارجی مطرح شد، چالش شغل برای دانشجویان زبان فارسی در کشورهای دیگر است. نبود بازار کار در این عرصه، باعث شده است که انگیزه‌ها برای آموزش زبان فارسی، کمرنگ شود.
همچنین پیشنهاد شد که زبان فارسی به صورت پایه‌ای و از سنین پایین در مدارس خارجی آموزش داده شود. تمرکز بر روی تولیدات ادبی مشترک بین اساتید و فعالان حوزه زبان فارسی داخل و خارج کشور، یکی دیگر از موضوعاتی بود که اساتید خارجی مدعو به هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، بر آن تأکید کردند. سوق دادن پایان‌نامه‌های مرتبط با زبان و ادبیات فارسی به تولیدات ادبی و انتشار مجلات مشترک به زبان فارسی در دانشگاه‌های خارجی، درخواست‌هایی بود که اساتید زبان فارسی خارجی، به آن اشاره نمودند.
بخش پایانی این نشست به شعرخوانی فارسی آموزان اداره آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان اختصاص یافت که با استقبال و تشویق حاضران همراه شد.
