مراسم افتتاحیه رویداد علمی بین المللی به مناسبت هفته علم با حضور بیش از ۶۰ دانشگاه از دو کشور ایران و عراق به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد، در روز شنبه ۱۵ مهرماه ۱۴۰۲ در هتل پردیسان مشهد برگزار شد.
در ابتدای مراسم افتتاحیه دکتر ضابط رئیس دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان میزبان برگزاری رویداد بین المللی ضمن خوشامدگویی بیان کرد: در طی همکاری‌هایی که تا امروز با دانشگاه عراق داشته‌ایم به این نتیجه رسیده‌ام که تمایل جدی و قلبی میان دو کشور برای همکاری وجود دارد و شرایط سیاسی فرصت مناسبی برای همکاری دوجانبه فراهم می‌کند.
دکتر ضابط همکاری دو کشور عراق و ایران را راهبردی، علمی و فرهنگی دانست و ادامه داد: همکاری‌ها باید درازمدت و پایدار باشد تا منجر به تبادل تجربیات شود و لازم است ظرفیت‌های علمی دو کشور مورد توجه قرار بگیرد.
وی در رابطه با رسالت دانشگاه افزود: رسالت پیامبر اکرم تربیت انسان بوده است که امروزه تداوم آن به عهده دانشگاه‌ها است و دو کشور باید در راستای دستیابی به اهداف عالی همکاری‌هایی داشته باشند.
دکتر حدادی اصل قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور بین الملل، برگزاری هفته مشترک علم میان دو کشور را ماحصل جلسات متعدد میان وزارت علوم عراق و ایران دانست.
وی همچنین محور همکاری‌های عراق و ایران را این گونه بیان کرد: مهم‌ترین مشکل مشترک میان دو کشور بحث آب و آلودگی هوا است که با همکاری‌های موثر می‌توان چاره‌ای برای آن اندیشید.در کنار این مشکلات تبادل دانشجو، ایجاد فرصت‌های مطالعاتی برای اساتید و دانشجویان، برگزاری کارگاه‌های مطالعاتی برای دو کشور و تقویت زبان عربی و فارسی برای ایجاد زبان مشترک از جمله محورهای مهم برای همکاری است.
دکتر حدادی اصل همچنین استفاده دو کشور از ظرفیت‌ها را ضروری دانست و افزود: کشور عراق و ایران دارای ظرفیت‌های علمی بسیاری هستند که می‌توان به صورت دوجانبه از آن‌ها استفاده کرد تا شاهد همکاری‌های بیشتر بود. همکاری‌های علمی باعث قدرتمند شدن دو کشور در منطقه خواهد شد که آثار خوبی به همراه دارد.
قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل انجام پژوهش‌های علمی را برای حل مشکلات مشترک دو کشور مورد توجه قرار داد و ایجاد پژوهشگاه‌های مشترک را به این منظور پیشنهاد کرد.
دکتر حیدر عبد ضهد قائم مقام وزارت آموزش عالی و تحقیقات علمی جمهوری عراق از برگزار کنندگان رویداد علمی تقدیر کرد و شرکت در این رویداد علمی بین المللی را توفیق الهی برای خود دانست.
دکتر عبد ضهد افزود: هفته علم در راستای همکاری‌های دو کشور صورت گرفته است و حضور تعداد زیاد اساتید دو کشور در این رویداد نشان دهنده اهتمام و توجه کشورهای ایران و عراق به همکاری است.
وی ادامه داد: دانشگاه‌های عراق علاقمند به گستردگی همکاری‌ها هستند و در خصوص مشکلات مطرح شده توسط دکتر حدادی اصل نهایت تلاش خود را خواهیم کرد.
همچنین با توجه به موفقیت‌های ایران در زمینه پارک علم و فناوری وی خواهان استفاده از تجربیات ایران در حوزه پارک‌های علم و فناوری است.
در پایان دکتر عبد ضهد امیدوار بود تا با برگزاری این رویداد همکاری‌های دو کشور نتایج مثبتی به همراه داشته باشد و شاهد عقد تفاهم‌نامه‌های مشترک باشیم.
در ادامه مراسم افتتاحیه رویداد علمی دکتر حازم باقر طاهر مدیر کل روابط خارجی و فرهنگی وزارت آموزش عالی و پژوهش‌های علمی عراق، برگزاری رویداد علمی را نقطه آغاز همکاری‌های مشترک دو کشور تلقی کرد و افزود: هدف از همکاری‌ها افزایش توانمندی دانشجویان است.
دکتر حازم باقر طاهر ایجاد مراکز آموزش بین المللی را به منظور بهبود کیفیت آموزش عالی کشور عراق لازم و ضروری دانست.
دکتر نجفی معاون رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق، توسعه تعاملات علمی را یکی از فرصت‌های پیش رو کشورهای اسلامی برای ساخت تمدن اسلامی دانست و ادامه داد: حوزه علمی یکی از مهم‌ترین حوزه‌های قدرت است و تعاملات و همکاری‌های علمی میان دو کشور از جمله اقدامات مطلوب و مفید است.
وی همچنین چند نمونه از همکاری‌های دوجانبه را به شرح ذیل مطرح کرد: افزایش تعداد دانشجویان عراقی در ایران و رفع موانع پذیرش آن‌ها، راه اندازی شعبه دانشگاه علوم پزشکی تهران در کربلا، هماهنگی و اعزام گروه‌های اساتید و دانشجویان، حمایت از گروه‌های فارسی زبان و اقداماتی از این دست.
دکتر نجفی در پایان تاکید داشت: برای دستیابی به افق‌های بلند باید گام‌های بلندی برداشته شود.
دکتر ناظم بکائی رییس دانشگاه الزهرا تهران گفت: تاکید این دانشگاه بر تربیت زن مسلمان فرهیخته است و در اهداف کلان خواستار دستیابی به دیپلماسی علمی فعال است. وی ادامه داد: در راستای دستیابی به این هدف کلان همکاری‌هایی با سایر کشورها انجام شده است و خواهان همکاری با دانشگاه‌های عراق هم در این زمینه هستیم.
دکتر ناظم بکائی در رابطه با شاخص‌های پیشرفت زنان دانشمند اشاره کرد: باید شاخص‌های ویژه‌ای برای پیشرفت زنان در نظر گرفته و به موقعیت ویژه زنان توجه شود.
وی در پایان افزود: فتح قله‌های علم و تشکیل تمدن اسلامی نیازمند همکاری‌های علمی و فرهنگی است.
در ادامه مراسم دکتر علم الهدی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران در رابطه با نسبت علم با ارزش توضیحاتی ارائه داد: بحث علم و ارزش‌های دینی از مباحث پررونق است. امروزه ارزش‌های اقتصادی از ارزش‌های تاثیرگذار در علم است و علم با منفعت‌گرایی پیوند خورده است.
وی به قرآن کریم اشاره کرد و ادامه داد: قرآن از ارزش مطلق حقیقت صحبت می‌کند و دعوای امروز میان ارزش مطلق حقیقت و ارزش مطلق میل است.
دکتر علم الهدی به نمونه‌های قرآنی از نطق همه اشیا در جهان صحبت کرد که نشان دهنده این نکته است که واقعیت جهان در گفت و گو مشخص می‌شود.
وی با توجه به سیطره رویکرد اقتصادی و رویکرد اقتصاد صنعتی افزود: این رویکردها به الهیات کمکی نخواهد کرد و تسلط این رویکرد نخواهد توانست جلوی نابودی زیست محیطی را بگیرد.
دکتر علم الهدی با توجه به تقدم ارزش بر علم در دیدگاه قران تاکید کرد: باید به ارزش‌های اخلاقی بازگشت تا بتوان در مقابل نابودی ایستاد.
بعد از مراسم افتتاحیه، نشست های تخصصی با حضور روسای دانشگاه های دو کشور برگزار گردید.
همچنین قائم مقام وزیر علوم عراق به همراه روسای دانشگاه های این کشور از بخشهای مختلف دانشگاه فردوسی مشهد بازدید کردند.
مصاحبه دکتر ضابط رئیس دانشگاه فردوسی مشهد در مصاحبه با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد:
دکتر احد ضابط در گفتگو با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه در خصوص رویداد بزرگ علمی بین المللی هفته علم جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق اظهار کرد: دیپلماسی علمی یکی از ماموریتهای وزارت علوم است و این همایش در راستای وظایف وزرات علوم است.
وی ادامه داد: در برنامه های دانشگاه یکی از مباحث همین دیپلماسی علمی است که در واقع تعاملات علمی با مجموعه های علمی خارج کشور شامل می شود که عمدتا در بحث تبادل دانشجو پژوهشگر و همکاری علمی پروژه های مشترک دوره های آموزشی مشترک است.
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد افزود: ما بیشترین دانشجو خارجی را در بین دانشگا ها دولتی داریم و نزدیک به سه هزار دانشجو در دانشگاه فردوسی مشهد مشغول به تحصیل بودند در حال حاضر به دلایل مختلف این آمار کاهش یافته از جمله کرونا و همچنین سخت گیری بیشتری برای جذب دانشجو خارجی داشتیم چون به دنبال افزایش کیفیت بودیم .
دکتر ضابط گفت: اینکه جذب دانشجوی خارجی به عنوان یک وظیفه به موضوع نگاه کنیم به این عنوان که فارغ‌التحصیل دانشجویان خارجی بعداً در زمینه تبادلات علمی بین دو کشوربه دلیل عرق و علاقه ای که به کشور ما پیدا می کنند این موضوع جز برنامه ها است.
وی افزود: ولی باید کیفیت این دوره ها طوری برگزار شود که هم دانشجویان که فارغ التحصیل می شوند کاملا مناسب و ارجمند باشند و هم بتوانیم وظیفه خودمان را در این موضوع انجام بدهیم.
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: ما قبل از برگزاری این رویداد با دانشگاه های مختلف عراق همکاری و تبادل دانشجو داشتیم که از همه بیشتر با دانشگاه بصره ارتباط خوبی داشتیم، از جمله به بحث های فرهنگی تعاملات علمی تبادل دانشجو اشاره کرد که یکی از برنامه های ما توسعه این تعاملات است.
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: ما می توانیم در انتقال تجربیات به عراق بسیار موثر باشیم و این جز اهداف دانشگاه ما است کمک تجربیات منتقل می شود در همین راستا در بخش تحصیل تکمیل، برگزاری دوره های مشترک و مدارک دوگانه توافقاتی داشتیم برنامه داریم که شروع کنیم.
دکتر ضابط با بیان اینکه ما قبل از برگزاری این رویداد هفته فرهنگی در دانشگاه بصره و در دانشگاه فردوسی مشهد داشتم گفت: این رویدادی که وزرات علوم تدارک دیده، باعث توسعه همکاری های ما با دانشگاه های عراق شده است و این رویداد باعث عمق دادن به تعاملات بین دانشگاه های دو کشور است.
وی تصریح کرد: تلاش کردیم در این چند روز که دانشگاه های عراق میهمان ما هستند ظرفیت های فرهنگی آستان قدس معرفی شود و برنامه ای با خود تولیت داشته باشند همچنین از ظرفیت شهرداری مشهد به عنوان یک کلانشهر بزرگ، و بازدید از پارک فناوری تدارک دیده شده است تا ظرفیت این بخش ها برای میهمان عراقی معرفی شود.
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد بابیان اینکه فضای کسب و کار علمی(شرکتهای دانش بنیان) در عراق هنوز راه نیافته است بیان کرد: در حال حاضر برنامه برای ایجاد شعبه دیگر در عراق نداریم.
مصاحبه دکتر داداش پور معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مصاحبه با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد:
دکتر هاشم داداش پور در دومین روز از رویداد بزرگ علمی بین المللی بین دو کشور ایران و عراق که در هتل پردیسان برگزار شد ضمن قدردانی از وحید حدادی اصل برای ابتکار برگزاری این رویداد اظهار کرد: قبل از هر سخنی لازم میدانم خوشحالی خودم را از اتفاق مبارکی که در فلسطین در مقابل اسرائیل افتاد بیان نکنم.
وی ادامه داد: پیروزی محور مقاومت پیروزی همه کشورهای اسلامی است همچنان تا دیروز در عراق و سوریه باهم برعلیه تروریست جنگیدیم هم اکنون آغاز حرکتی است که به پیروزی نهایی مسلمان بر علیه کفر خواهد انجامید هیچ قطعه از کشورهای اسلامی نباید در دست دشمن باقی بماند.
معاون وزیر علوم افزود: ما در نقطه عطف تاریخی در تحولات جهان قرار داریم تا سال ۲۰۰۰ اگر گفته می شد قدرت مطلق آمریکا شکست پذیری است کسی باور نمی‌کرد اما واقعیت امروز نشان می دهد جهان به سمت چند قطبی شدن بیشتر در حال حرکت است.
دکتر داداش پور ادامه داد: ما شاهد تغییر در جغرافیای قدرت هستیم و این قدرت صرفا در بحث سیاسی امنیتی نیست بلکه تغییر در جغرافیای علم و فناوری را هم شاهد هستیم.
دکتر داداش پور گفت: امروز دیگر تسلط فناورانه در دست آمریکا نیست و کشورهای بیشتر در تلاش هستند تا جایگاه خود را در این سطح تثبیت کنند که این موضوع باعث شده به مرور زمان سهم کشور آمریکا در علم در حال کاهش و سهم کشورهای دیگر در حال افزایش است.
وی اضافه کرد: به همین خاطر گفته می شود که شاهد تغییر در جغرافیای قدرت از غرب به شرق هستیم و قاعدتاً در این تغییر، سهم آسیا بسیار زیاد است.
وی با طرح این سوال که آیا کشورهای اسلامی توانسته اند خودشان را در این جغرافیایی علم تغییر بدهند و جای بیشتر برای خود کسب کنند یاخیر؟ عنوان کرد: ۲۵ درصد از کشورهای اسلامی مسلمان و تقریبا ۲۵ درصد از اقلیتهای جهانی مسلمان هستند اما باید با تاسف عنوان کرد سهم تولید علم کشورهای اسلامی در صدر جهان نا چیز و غیر قابل قبول است.
معاون وزیر علوم تحقیقات و فناوری گفت: وقتی به تعداد مقاله علمی مراجعه میکنیم ۶ درصد از کل مقالات تولید شده مال کشورهای اسلامی است و متاسفانه باید عنوان کنم در حوزه فناوری این سهم کمتر هم می شود.
وی عنوان کرد: طبیعی است وقتی این وضع وجود دارد ما نتوانیم نقش خودمان را به خوبی ایفا کنیم حدیث امام علی است که می فرماید« علم قدرت است» اگر علم را به دست بیاوری می توانید به دنیا مسلط بشوید و اگر از دست بدهی دنیا به ما مسلط می شود.
معاون وزیر علوم تحقیقات و فناوری با بیان اینکه یکی از بحثهای امروز احیای تمدن اسلامی است، گفت: حداقل یکی از وظایف کشورهای اسلامی تلاش برای احیای تمدن نوین اسلامی است که در کشورها باشد.
دکتر داداش پور بیان کرد: براساس حدیث امام علی که عنوان شد و واقعیت جهانی امروز، تمدن اسلامی بدون مرجعیت علمی امکان پذیر نیست، این دو پیوند ناگسستنی دارند و وقتی صحبت از مرجعیت علمی میکنیم به کشورهای اسلامی و مشخصا به کشورهایی که در حوزه اسلام کار بیشتری انجام میدهند رجوع شود.
وی افزود: از آنجایی که در یک دوره شاهد شکوه تمدن اسلامی بودیم اندیشمندان اسلامی شرایطی را به وجود آوردند که برای رسیدن به آن مراجعه می‌کردند و طبعا تمدن امروزی غرب ریشه هایش را از تمدن اسلامی دارد.
وی بیان کرد: هر چقدر امروز تبادل استاد و دانشجو صورت بگیرد روابط بین دو کشور بیشتر و همگرایی افزایش می یابد.
معاون وزیر علوم تحقیقات و فناوری بیان کرد: تا سال ۲۰۰۱ -۲۰۰۳ ما دومیلیون و ۳۰۰ دانشجو تبادل داشتیم و در حال حاضر هم ۶ میلیون ۸۰۰ جابه جایی دانشجوی داریم.
وی ادامه داد: در این چند سال اخیر سهم کشورهای غیر انگلیسی و کشورهای غیر غربی هم قابل توجه است حداقل در کشور اسلامی کشورهایی مانند ترکیه، مالزی و ایران مقصد تحصیل دانشجویان دنیا شده است.
خبرنگار: فائزه قنبری
عکاس: ایلیا غلامی صومعه بزرگ
